İŞÇİ / ÇALIŞAN BULUŞ ve TASARIMLARI KORUNUYOR MU?

2017 yılında yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu, İşçiler, Çalışanlar, Öğretim Üyeleri … tarafından yapılan Tasarım ve Buluşlar noktasında ciddi düzenlemeler getirmiştir.

Sınai Mülkiyet Kanunu ve ilgili yönetmelikler İşçi, Çalışan ve Öğretim Üyeleri … tarafından yapılan tasarım ve buluşların tescili, sahiplenmesi ve değerlendirilmesi noktasında buluşu yapanlara maddi ve manevi birçok hak sağlamaktadır.

 

İŞÇİ / ÇALIŞANLAR YAPTIKLARI BULUŞ ve TASARIMLAR İÇİN MAAŞ DIŞINDA ÖDEME ALABİLİRLER Mİ?

İşçiler / Çalışanlar tarafından mesai saatlerinde verilen görev karşılığı yapılan tasarım ve buluşların hak sahibi işverendir FAKAT tasarım ve buluşu gerçekleştiren işçiler / çalışanlar için maaşın haricinde makul bir bedel ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, tasarım ve/veya buluş yapan işçiye, işveren maaş haricinde ödeme yapmak durumundadır.

 

İŞÇİ / ÇALIŞANA BULUŞ ve TASARIM İÇİN YAPILACAK ÖDEME MİKTARI NASIL BELİRLENMEKTEDİR?

 

Yapılacak ödemenin ne kadar olacağı kanunda açıkça belirtilmemiş olup “makul bir bedel” açıklamasıyla yetinilmiştir.

Çıkarılan yönetmeliklerde, “makul bedel” noktasında ayrıntılı düzenlemeler vardır; teknoloji kullanımlarına ve elde edilen kazanca göre yıllık kazanç üzerinden hesaplamalar yapılmaktadır.

Örneğin: İş makineleri üretim sanayisinde, yapılan buluş konusu ürünün satışından yıllık 10 Milyon TL gelir elde edilirse buluşu gerçekleştiren işçiye yaklaşık 350 Bin TL civarında ödeme yapılması mümkündür.  Bu miktar sanayi dallarına ve elde edilen kazanca göre değişmektedir.

 

İŞÇİ / ÇALIŞANLAR HAKLARINI ALMAK İÇİN NE YAPMALIDIR?

Öncelikle, tasarımları ve buluşları kendilerinin yaptığını ispat edecek belgelere iyi sahip çıkmalıdırlar.

Tasarım, Patent ve Faydalı Model başvurularında “Tasarımcı ve Buluş Sahibi” kısmında kendi adlarının yer almasını sağlasınlar.

İşverenlerine, bu buluş ve tasarımları için maaş harici ayrıca makul bir ödeme almalarının hukuksal hakları olduğunu beyan edip talep etsinler.

 

İŞVEREN ÖDEME YAPMAZSA, İŞÇİ / ÇALIŞAN NE YAPMALIDIR?

İlgili hukuksal düzenlemeler 2017 yılında çıktığı için muhtemelen çoğu işveren henüz yasal düzenlemelerden haberdar değildir, esasen haberdar olmakta pek işlerine gelmiyor olabilir.

Piyasa şartlarını da dikkate aldığımızda işçi / çalışan da işvereniyle ters düşmek istemeyebilir.

İşverenlerin de hukuksal durum karşısında bu durumu kabulleneceği ve nitelikli işçisini kaybetmeyi göze almayacağı kanaatindeyim.

Fakat hakkını aramayana kolay kolay hak verilmeyeceği gerçeği karşısında buluş yapan işçinin bir tercih yapması gerekiyor.

İşvereni, hak edişini vermiyorsa konunun uzmanlarından yardım alarak hukuksal yollara başvurmalıdır.

 

FİRMANIZ BU ALANDA HANGİ HİZMETLERİ VERİYOR?

Eltutan Fikri Mülkiyet Hizmetleri, Marka, Tasarım, Patent Tescilli yanında Hukuki Danışmanlık hizmeti de vermektedir.

İşçi ve Çalışanların, “Zaman, Emek, Para ve Bilgi” sonucunda oluşturdukları buluş ve tasarımların tescili ve haklarının korunması noktasında danışmanlık hizmeti vermekteyiz.

 

Murat ELTUTAN

Marka ve Patent Avukatı